Ένα από τα πιο ευαίσθητα, σημαντικά και ουσιαστικά προγράμματα με πολλαπλά οφέλη για χιλιάδες εργαζόμενους γονείς και παιδιά, αλλά και για χιλιάδες εργαζόμενους και νέους επιστήμονες, είναι αναμφισβήτητα το πρόγραμμα «Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής», το οποίο φέτος εφαρμόζεται για 5η χρονιά. Είναι μία δράση στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ. Μέσω του προγράμματος δεκάδες χιλιάδες μητέρες έχουν τη δυνατότητα να λάβουν δωρεάν υπηρεσίες παιδικής φροντίδας στους βρεφικούς και παιδικούς σταθμούς, στα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης για παιδιά 5-12 χρονών και στα ΚΔΑΠ-μεΑ. Η ανταπόκριση των μητέρων υπήρξε πολύ μεγάλη, ενώ κάθε χρόνο οι αιτήσεις που υποβάλλονται αυξάνονται. Φέτος σε συνέχεια σχετικής πρόσκλησης της ΕΕΤΑΑ ΑΕ, η οποία είναι η δικαιούχος του προγράμματος, έχουν υποβάλει αίτηση υπαγωγής στο πρόγραμμα και εγκρίθηκαν 2.240 δομές, με 84.049 προσφερόμενες θέσεις φροντίδας παιδιών και ΑμεΑ, με τις προσφερόμενες θέσεις να είναι φέτος αυξημένες κατά 44% σε σχέση με πέρσι. Η εξέλιξη, όμως, του θέματος με τις περικοπές που επήλθαν, οδηγεί σε απόγνωση χιλιάδες γονείς που κινδυνεύουν να μείνουν εκτός του προγράμματος, δημιουργώντας έτσι μια εκρηκτική κατάσταση. Δυστυχώς αυτό που πολύ έγκαιρα επισήμανα, φαίνεται προς το παρόν να μην το αποφεύγουμε, με τα γεγονότα να επιβεβαιώνουν πλήρως τις αγωνίες, τις ανησυχίες και τους φόβους μας, κάτι που θα μπορούσε να είχε αποτραπεί εάν γίνονταν δεκτές οι προτάσεις μας, που κατατέθηκαν έγκαιρα στον πρωθυπουργό αλλά και στους αρμόδιους υπουργούς για μεταφορά αδιάθετων κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Στην υλοποίηση του προγράμματος αυτού οι δήμοι της χώρας έχουν τη μεγαλύτερη συμβολή καθόσον το 70% αυτών των δομών είναι δημοτικοί παιδικοί σταθμοί και δημοτικά ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠ-μεΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, η ζήτηση για ένταξη στο πρόγραμμα εκ μέρους των ενδιαφερόμενων μητέρων ήταν της τάξης των 96.151 παιδιών, αυξημένη κατά 43% σε σχέση με την περασμένη χρονιά, κάτι που αποδεικνύει την αποδοχή του προγράμματος και το βαθμό αναγνώρισής του ως άκρως αναγκαίου. Στη σημερινή συγκυρία, είναι επιβεβλημένη η χρηματοδότηση όσο το δυνατόν περισσότερων δομών, και επομένως η εξυπηρέτηση όλων των ενδιαφερόμενων μητέρων. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η λειτουργία κοινωνικών δομών, ενισχύεται η τοπική ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα εξαιτίας της διευκόλυνσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας αλλά και της πρόσβασης ή και παραμονής των γυναικών στην αγορά εργασίας, ενώ η δωρεάν παροχή υψηλών προδιαγραφών υπηρεσιών φροντίδας, φιλοξενίας και δημιουργικής απασχόλησης των τέκνων τους, είναι μία ανάσα για την οικογένεια, μία οικονομική ελάφρυνση που γίνεται ανάγκη για όλο και περισσότερες μητέρες. Η πρότασή μας για ενίσχυση της χρηματοδότησης της λειτουργίας των δημοτικών παιδικών σταθμών από το ΕΣΠΑ, την οποία έχουμε συμπεριλάβει σε όλα τα συνέδρια της ΚΕΔΚΕ των τελευταίων χρόνων, και της ΚΕΔΕ, αποτελεί ομόφωνη απόφαση και της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής, Αλληλεγγύης και Απασχόλησης της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας. Με αυτόν τον τρόπο -εκτός των άλλων- συμβάλλουμε στη σωστή αξιοποίηση και στην ενίσχυση της απορρόφησης των πόρων του ΕΣΠΑ. Σε καμιά περίπτωση και με καμιά λογική δεν μπορεί να εξηγηθεί και να δικαιολογηθεί η μη διάθεση κονδυλίων που αποδεδειγμένα ενισχύουν την ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα και ανακουφίζουν πολλαπλώς την ελληνική κοινωνία και την ελληνική οικογένεια, και μάλιστα κατά την κρίσιμη περίοδο που διέρχεται η χώρα μας. Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό το αιτιολογικό της εξάντλησης του διαθέσιμου προϋπολογισμού, ενώ την ίδια στιγμή άλλοι άξονες του ίδιου επιχειρησιακού προγράμματος εμφανίζουν τραγικά αρνητική αξιοποίηση και απορρόφηση, μόλις δύο χρόνια πριν τη λήξη του ΕΣΠΑ. Με τον μέχρι τώρα προγραμματισμό, ο προϋπολογισμός του Προγράμματος είναι συνολικά 125.000.000 ευρώ που αντιστοιχούν στην κάλυψη 42.000 θέσεων παιδιών περίπου. Στην περίπτωση που δεν αυξηθεί ο διαθέσιμος προϋπολογισμός θα προκύψει τεράστιο και εκρηκτικό κοινωνικό πρόβλημα από την απόρριψη του 45% και πλέον των αιτήσεων των ενδιαφερόμενων μητέρων. Για να καλυφθεί το σύνολο των προσφερόμενων θέσεων εκτιμάται ότι θα πρέπει να βρεθούν άμεσα επιπλέον 125 εκατομμύρια ευρώ από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ που δεν έχουν απορροφηθεί και κινδυνεύουν να χαθούν. Οι πόροι αυτοί θα προέλθουν είτε από «κοιμώμενα» προγράμματα του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού», όπως για παράδειγμα από τον Άξονα 5 «Θεματικός Άξονας Προτεραιότητας 5, Άξονες Προτεραιότητας 5.1, 5.2, 5.3: «Εδραίωση της μεταρρύθμισης στον Τομέα της Ψυχικής Υγείας. Ανάπτυξη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, και προάσπιση της Δημόσιας Υγείας του πληθυσμού», στον οποίο το ποσοστό απορρόφησης παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό, είτε με τροποποίηση του προϋπολογισμού Επιχειρησιακών Προγραμμάτων και μεταφορά ποσού από ΕΠ με χαμηλή κινητικότητα προς το ΕΠΑΝΑΔ, προκειμένου να απορροφηθούν τα δισ. ευρώ που παραμένουν αναξιοποίητα. Επίσης, με στόχο πάντα την ένταξη και νέων δομών, μπορούμε να διεκδικήσουμε την προκήρυξη της σχετικής πρόσκλησης με τη χρήση της διαδικασίας της υπερδέσμευσης (overbooking) ποσών για τη δράση, ώστε στην επικείμενη αναθεώρηση του ΕΣΠΑ να πετύχουμε τη μεταφορά πόρων από άλλα Επιχειρησιακά Προγράμματα. Εξάλλου αυτή η διαδικασία και μεθοδολογία έχει ακολουθηθεί και άλλες φορές σε αντιμετώπιση αντίστοιχων προβλημάτων. Το ζήτημα είναι ιδιαιτέρως κρίσιμο και σημαντικό για την ελληνική κοινωνία και την ελληνική αυτοδιοίκηση, καθόσον αφορά καταρχήν στην ενίσχυση της ανάπτυξης με τη στήριξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας και απασχόλησης αλλά και στο μέλλον 1.568 δομών των δήμων, στις οποίες εργάζονται πάνω από 5.000 εργαζόμενοι και στις οποίες εξυπηρετούνται πάνω από 55.000 οικογένειες, καθώς και το μέλλον εκατοντάδων νέων δομών που ιδρύθηκαν ή βρίσκονται υπό ίδρυση. Οι στρατιές των ανέργων δεν πρέπει να αυξηθούν με νέους ανέργους, ούτε η συνοχή της κοινωνίας και το δίκτυο κοινωνικής προστασίας μπορούν να μπουν σε νέες δοκιμασίες, όταν μάλιστα υπάρχει τρόπος και λύση για να αποφευχθεί αυτή η δραματική πρόβλεψη. Οι πάντες οφείλουν να συνειδητοποιήσουν ότι στη σημερινή αρνητική οικονομική και κοινωνική συγκυρία αυτά τα προγράμματα αποτελούν σημαντική ευκαιρία ενίσχυσης και μοναδική ελπίδα για την ελληνική αυτοδιοίκηση για την ίδρυση και λειτουργία δομών για παροχή υπηρεσιών για την παιδική φροντίδα και την φροντίδα των ΑμεΑ. Η τραγική μείωση των ΚΑΠ έχει οδηγήσει πολλούς δήμους να μην μπορούν να καλύψουν ούτε τη μισθοδοσία των υπαλλήλων αυτών των δομών και προσδοκούν στην ενίσχυση της χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις όλο και αυξανόμενες κοινωνικές ανάγκες. Το εξίσου σημαντικό, όμως, είναι η στήριξη των δοκιμαζόμενων εργαζόμενων ή άνεργων γονέων από την οικονομική κρίση, οι οποίοι έχουν περιέλθει σε δεινή θέση, ίσως και σε απόγνωση, για τη φιλοξενία των παιδιών τους σε τέτοιες δομές, καθώς η επιλογή ιδιωτικών δομών φαντάζει -λόγω κόστους, και όχι μόνο- απαγορευτική για τις οικονομικές τους δυνατότητες. Μπορεί να αναρωτηθεί κανείς τι θα γίνουν χιλιάδες παιδιά σε όλη την επικράτεια εάν ισχύσουν οι χρηματοδοτικοί περιορισμοί του προγράμματος; Μπορεί να φανταστεί με ποιόν τρόπο οι γονείς αυτοί θα μπορέσουν να καλύψουν τις αυτονόητες υποχρεώσεις τους απέναντι στα παιδιά; Η σκέψη και μόνο αυτών των κινδύνων είναι σε θέση από μόνη της να γεννήσει σενάρια που κανείς δεν θα ήθελε να τα δει να γίνονται πράξη. Πολύ περισσότερο, θέλω να πιστεύω, ο πρωθυπουργός και συνολικά η κυβέρνηση. Αντιλαμβάνομαι την κρισιμότητα των ημερών και τη σοβαρότητα των συνθηκών, όπως επίσης και τον φόρτο εργασίας του πρωθυπουργού και των υπουργών για την αντιμετώπιση της κρίσης. Θα πρέπει, όμως, να αντιληφθεί και η πολιτική ηγεσία της χώρας ότι αυτό είναι ένα καυτό θέμα που καίει περισσότερες από 100.000 οικογένειες... Για τους λόγους αυτούς είναι επιβεβλημένη η ενασχόληση του ιδίου του πρωθυπουργού με το θέμα. Είναι επιτακτική και αδήριτη η ανάγκη να το εντάξει άμεσα στην ατζέντα των πρωτοβουλιών του και να ασχοληθεί προσωπικά ο ίδιος αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση αυτή. Πρέπει, ο πρωθυπουργός και οι συναρμόδιοι υπουργοί, Εσωτερικών, Εργασίας, Οικονομικών και Ανάπτυξης, να λάβουν άμεσα μέτρα, τώρα. Ειδικά σε αυτήν την περίπτωση που με την ορθή αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ θα εξασφαλίσουμε πολλαπλά αποτελέσματα που αφορούν στην ανακούφιση των οικογενειών με την παροχή δωρεάν θέσεων φροντίδας των παιδιών τους, αλλά και στην εξασφάλιση εργασίας με τη διασφάλιση θέσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων. Αφορούν, τέλος, στην ικανότητα της ελληνικής κοινωνίας να παρέχει στις μητέρες ένα ευνοϊκό περιβάλλον για να εργαστούν και να εξελιχθούν επαγγελματικά. Για όλους αυτούς του λόγους, κύριε πρωθυπουργέ και κύριοι υπουργοί πάρτε θέση, τώρα... Έστω κι αυτή την ύστατη στιγμή που οι εξελίξεις διαγράφονται δυσοίωνες για δεκάδες χιλιάδες γονείς και παιδιά, μπορεί να βρεθεί και να δοθεί λύση στο καυτό αυτό πρόβλημα. Αύριο θα είναι πολύ αργά...